Сіз бұл етеккір циклінде жүкті бола алдыңыз ба, жоқ па деп күмәнданасыз ба? Егер: мен жүктімін бе? Кешіктірудің қай күні тестті жасауға болады? Қандай жүктілік тесттері бар? - сұрақтары тыныштық бермесе, осы сұрақтардың барлығына жауаптарды біздің мақалада табуға болады.
Тарихтан...
1920-30 жылдары ғалымдар жүкті әйелдің зәрінде АХГ гормоны (адамның хорионикалық гонадотропині) пайда болатынын анықтады. Осы жаңалықтан кейін көп ұзамай ғалымдар алғашқы жүктілік тестін жасады, бірақ ол тест жолағына ұқсамады. Барлығы әлдеқайда күрделі болды. Әйелдің зәрін қоянға енгізді, содан кейін олар аутопсия жасап, қоянның аналық бездеріндегі өзгерістерге қарады. Егер олар үлкейтілген болса, онда әйел жүкті болып саналды.
Қызықты факт.
Жүкті әйелдердің денесінде АХГ жүктіліктің қалыпты дамуын қамтамасыз етеді және эмбрионнан бас тартуға жол бермейді1. Бұл гормон жүктіліктің болуы мен сәтті дамуының маңызды көрсеткіштерінің бірі болып табылады. АХГ жүктіліктің алғашқы сағаттарынан бастап өндіріле бастайды және 7-11-ші аптада бірнеше мың есе артады, содан кейін оның деңгейі біртіндеп төмендейді.
Жүктілікті анықтауға арналған алғашқы тест жолағы тек 1988 жылы шығарылды. Бір минуттық тест 1996 жылы шығарылды. Ал 2008 жылы жүктілік мерзімін анықтау функциясы бар сандық тест шығарылды2.
Қандай тесттер бар және нәтиже қай күні көрсетіледі?
Қазіргі уақытта жүктілікті анықтау үшін әрекет принципі, құны және басқа параметрлері бойынша ерекшеленетін бірнеше тесттерді қолдануға болады.
Қызықты.
Ұрықтанғаннан кейін 24 сағаттан кейін эмбрионның арнайы ұлпасы АХГ шығарады. Зәрде АХГ бар-жоғын ұрықтанғаннан кейін 48 сағаттан кейін ғана анықтауға болады. Егер жүктілік қалыпты болса, онда АХГ мөлшері әр 2-3 күн сайын екі есе артады3.
Жүктілік тесттерінің түрлері:
1) Тест жолақтары - жүктілікті анықтаудың ең қолжетімді және оңай жолы. Тест жүргізу үшін тест жолағын несеппен контейнерге түсіріп, нәтижені 2-3 минуттан кейін бағалау керек. Алайда, мұндай тесттердің сезімталдығы әртүрлі. Олардың кейбіреулері кешіктірудің 1-ші күнінен бастап, ал кейбіреулері етеккір басталғанға дейін 2-3 күн бұрын жасалуы мүмкін.
2) Планшет тесті (кассета). Бұл сезімталдық тесті тест жолақтарынан іс жүзінде ерекшеленбейді, бірақ оның құны 5-10 есе көп. Тестті қолдану: зәрді контейнерге жинау керек, содан кейін оны тамшуырмен пластикалық планшеттің терезесіне жағу керек. Нәтиже сұйықтық терезені толтырғаннан кейін бірден пайда болады.
3) Ағынды (сандық) тест. Тестті зәр ағынының астында ұстау керек, содан кейін «+» немесе «-» сандық дисплейде нәтиже көрінеді. Ағынды тест жүктілік мерзімін көрсетуі мүмкін (зәрдегі АХГ шоғырлануы туралы деректер негізінде), ал оны етеккірдің болжамды күніне дейін 4 күн бұрын жасауға болады4.
4) Үйде қолдануға арналған жедел тесттерден басқа, АХГ-ға қан немесе зәр анализі жүктіліктің дұрыс ағымын ерте бағалауға көмектеседі.
Қан талдауымен салыстырғанда жүктілікке арналған үй тесті жүктілікті ерте мерзімде анықтау үшін жеткілікті дәрежеде сезімтал емес. Егер ЭКҰ (экстракорпоральды ұрықтандыру) жүргізілген болса, онда әйелдің жатырына эмбриондарды ауыстырғаннан кейін 2 аптадан кейін АХГ болуына және оның деңгейіне қан немесе несеп талдауын жүргізуге болады, ол жүктіліктің болуын растауға көмектеседі5.
Егер ЭКҰ жүргізілмесе, онда дәрігерлер сіздің болашақ сәбиіңіз ұрықтанғаннан кейінгі алғашқы 9 күнде қандағы АХГ болуын анықтай алады6.
Тест нәтижесі
Жүктілік тесті жалған оң және жалған теріс нәтиже көрсетуі мүмкін.
Жалған оң нәтиже болуы мүмкін, егер:
- Ол құрамында АХГ бар препараттарды қабылдау аясында жүргізілді;
- Тест өздігінен түсік тастағаннан немесе түсік тастағаннан кейін 4-5 күннен кейін жүргізілді;
- Егер сізге сапасыз тест түссе;
- Егер қатерлі ісіктердің кейбір түрлері болса.
Жалған теріс нәтиже жалған оң нәтижеге қарағанда біршама жиі кездеседі. Оның себептері:
- Жүктіліктің қысқа кезеңі (зәрдегі АХГ концентрациясының жеткіліксіздігі);
- Жүктілік патологиясы (түсік, эктопиялық немесе дамымайтын жүктілік);
- Көп мөлшерде су ішуге байланысты қателіктер7.
Жүктілік тесті оң нәтиже берсе, акушер-гинекологтың кеңесі қажет. Алғашқы апталардан бастап жүктілікті сауатты сүйемелдеу көбінесе сау баланың туылуының кепілі болып табылады. Сізге Бақытты жүктілік тілейміз!
- Е. В. Цырлина, Т. Е. Порошина. Хорионический гонадотропин как маркер трофобластической болезни. Практическая онкология. Т. 9, № 3 – 2008. С. 152.
- Л. А. Теребнева. История тестов на беременность и современные способы определения беременности малого срока. С. 50.
- Л. А. Теребнева. История тестов на беременность и современные способы определения беременности малого срока. С. 52.
- Л. А. Теребнева. История тестов на беременность и современные способы определения беременности малого срока. С. 52.
- М. С. Журавлева, В. В. Скворцов, Е. В. Кузнецова. Экстракорпоральное оплодотворение. Медицинская сестра. Профессия: теория и практика. №7, 2017. С. 51.
- Л. В. Адамян, Н. В. Артымук, Т. Е. Белокриницкая, В. А. Петрухин, Т. Ю. Смольнова, Л. В. Сутурина, Н. К. Тетурашвили, Л. С. Филлипов, М. А. Чечнева, Р. Г. Шмаков. Выкидыш в ранние сроки беременности: диагностика и тактика ведения. С. 9.
- Л. А. Теребнева. История тестов на беременность и современные способы определения беременности малого срока. С. 52.