Құттықтаймыз! Сіздің балаңыз 9 айға толды. Ол қазірдің өзінде айтарлықтай үлкен, бірақ әлі де өсуді, жаңа нәрселерді үйренуді жалғастыруда. 9 айлық бала не істейді, қалай ұйықтайды, не жейді және қандай дағдыларды игереді - төменде оқыңыз.
Физикалық даму
Сіздің балаңыз салмақ қосады, денесі ұзарады, бұлшықеттері қатаяды, сүйектері беки түседі . Бұл жаста баланың салмағы 7,6 кг-нан 9,6 кг-ға дейін, елестетіп көрсеңіз, шамамен 10 кг.
Соңғы айда сіздің нәресте дене ұзындығына шамамен 1 см қосты, ал қазір бұл ұзындық шамамен 68,5-73,5 см құрайды1.
Жүйке-психикалық даму
Сіздің балаңыз 9 айлығында айналасындағылардың бәрін зерттейді. Ол сіздің үйіңіздегі заттарды, ойыншықтарды, бөлме кеңістігін зерттеуге көбірек уақыт бөлуді жөн көреді. Ол бәріне қызығушылық танытады, ойыншықтарды аузына тартып, олардың дәмін татып, заттардың қолданылуын зерттейді, біртіндеп олар не үшін қолданылатынын түсіне бастайды.
Қозғалыс белсенділігі
Сіздің балаңыз тірексіз тұруды, қозғалуды, еңбектеуді, заттарға қол жеткізуді белсенді түрде жалғастыруда. Оның әлі толықтай қолынан келмеуі мүмкін, бірақ ол күн сайын жаттығуға тырысады. Ол сондай-ақ тепе-теңдікті жаттықтырады, мүмкіндігінше тіреусіз аяқтарға ұзағырақ тұруға тырысады. Ол тіректе жақсы жүреді, екі қолдың қолдауымен адымдап жүреді.
Осы жастағы көптеген балалар бөлменің бір бұрышынан екінші бұрышына еңбектеуге емес, керісінше бұл қашықтықты аяқтарымен өтуге деген құлшынысы пайда болады.
Бала үйдегі креслоларды, орындықтарды, дивандарды игеру үшін қолдарымен сенімді түрде тартылуды үйренеді, оларға өздігінен немесе әкесінің немесе анасының қолдауымен көтерілуге тырысады2.
Маңызды!
Әр сәби өз қарқынымен жаңа нәрсені үйренеді. Сондықтан, егер сіз бала қазірдің өзінде көп дағдыларды игеріп, әлі де көбірек білуі керек деп күдіктенсеңіз, маманмен кеңесіңіз.
Сөйлеу
Бұл жаста сәбиіңіздің сөйлеуінде түсініксіз, бірақ ерекшеленетін буындарды естуге болады. 8-9 айлығында сіздің балаңыз әр түрлі буындарды қатты, анық, қайталап айта алады3. Сіздің балаңыз 9 айлығында алғашқы маңызды сөздерді айтуы мүмкін немесе қарым-қатынас жасау үшін сөздер-дене қимылдарын қолданады.
9 айлығында сәби төсек жайманың немесе жаялықтың астына жасырылған затты табуы мүмкін, қозғалатын затты қадағалай алады, оны ұстап алуға тырысады, қасындағы ең кішкентай заттарды ала алады.
Бала ұқсас заттардың функционалды мақсатын түсіне бастайды: қасықты көргенде, оны қолына алып, аузына тартады; қолына допты алған кезде, оны лақтыруға және айналдыруға болатындығын бірден түсінеді4.
Эмоциялар
Ең қызығы, сіздің сәбиіңіздің көңіл-күйі болмағанда, тамақ ішкісі, ұйықтағысы немесе ойнағысы келгенде эмоцияларын қаншалықты әдемі білдіретіні. Бала анасының қолында аз уақыт болады, тек тамақ ішуге немесе ұйықтағысы келгенде ғана оралады. Ол үйді өз бетінше зерттегенді жөн көреді, өйткені оның қоршаған ортаны зерттеу мүмкіндіктері едәуір артады.
Қызықты!
Сәбиде «еліктеу» және «ілесу» мінез-құлқы пайда болуы мүмкін. Сәби анасының артынан оны көзінен таса қалдырмай ілесе алады немесе заттарды орнына қою сияқты ересектердің мінез-құлқына еліктей алады.
Тамақтану
9 айлық кеуде сүтімен емізуді сіздің балаңыздың дамуы үшін жеткілікті қоректік заттар мен энергияға ие болуы үшін қосымша тағаммен толықтырылуы керек. Бала қазір әсіресе жақтары мен тістерін тез дамуда, сондықтан оған тамақты шайнау қажет. Шайнау аппаратының дұрыс дамуы үшін нәрестеге кептірілген нан, кепкен тоқаштар, алма кесектері түрінде күшті шайнау жүктемесі қажет5. Сондай-ақ, шайнау дағдыларын дамыту үшін нәрестеге Nestle жемістерінің кішкене бөліктері бар көп дәнді дақылды ботқа беруге болады. Бұл ботқаларды кәсіпқойлар жасайды және сіздің сәбиіңіздің тез өсетін ағзасының қажеттіліктеріне арнайы бейімделген.
Сіздің сәбиіңіздің рационы әртүрлі болуы керек. Оған мыналар кіруі керек: ет, балық, сүт өнімдері, жемістер, жарма, шөптер мен көкөністер6.
Қызықты.
Баланың рационын әртараптандыру үшін оған әр түрлі дәмі бар өсімдік-ет Gerber езбесін ұсынуға болады: «Итальяндық дәмді тағам», «Көкөністер мен сиыр еті қосылған паста», «Сәбіз қосылған үйдегі сиыр еті», «Күріш қосылған күркетауықтан рагу».
Ұнтақталған ет немесе майсыз сиыр еті, жылқы еті, шошқа еті, құс еті, бауыр немесе балықтың кішкене бөліктері өте жақсы қайнатылуы керек.
Маңызды.
Сіздің сәбиіңіз өсіп келе жатқандықтан, оған тек езбе тағамын беруден аулақ болыңыз. 9 айлығында балаға майда-майда туралған жұмсақ бөліктер түрінде тамақ беру керек7.
Сүт өнімдері. 9 айлығында және одан әрі нәрестеге күн сайын сүтке бейімделген 1-2 тағам түрін беру маңызды. Бұл сүзбе, ашытылған сүт өнімдері болуы мүмкін. Балаға сусын ретінде қантсыз компоттар беруге болады. Таза қайнаған суға артықшылық берген дұрыс8.Күн тәртібі
Сіздің балаңыздың күн тәртібі біршама өзгеруі мүмкін. 9 айлығында ол түнде оянбай ұзақ ұйықтайды, ал күні бойы ұйқының жалпы ұзақтығы шамамен 12-14 сағатты құрайды9.
Жас ерекшеліктері
Сіздің сәбиіңіздің 9 айлық жасында төменде келтірілген кейбір ерекшеліктер болуы мүмкін.
9 айлық бала қазірдің өзінде заттармен сенімді жұмыс істейді. Ол құтылардың қақпақтарын ашып, жабуды, заттарды ауыстыруды, бір затты екіншісіне салуды ұнатады. Бала заттарды құтыдан шығарып, оларды қайтадан салғанды ұнатуы мүмкін10.
Бұл жаста бала дене қимылдары арқылы сөйлесе алады, қолымен және басымен қозғалу арқылы не қажет екенін немесе не қалайтынын көрсетуге тырысады. Бұл күлкілі болып көрінуі мүмкін, бірақ оның қимылдарын мұқият қарап, нәрестені түсінуге тырысыңыз.
Факт!
Сіздің балаңызға іші мен табанына массаж жасау, 8-10 минут ішінде қарапайым гимнастикалық жаттығулар жасау пайдалы болады11.
- А. А. Козловский, Е. О. Лопатенко. Показатели физического развития детей первого года жизни города Гомеля в зависимости от вида вскармливания. С. 3, 4.
- Ж. В. Цареградская. Ребенок от зачатия до года. С. 176.
- Е. П. Меркулова, А. М. Левая-Смоляк, К. Н. Устинович. Характеристика слуховой функции у детей раннего возраста. Учебно-методическое пособие. Минск БГМУ 2014. С. 16.
- Министерство здравоохранения и социального развития Республики Казахстан. ЮНИСЕФ. Учимся быть хорошими родителями для детей в возрасте от 0 до 3 лет. С. 15.
- Ж. В. Цареградская. Ребенок от зачатия до года. С. 176.
- Индивидуальная карточка роста и развития ребёнка. Для детей в возрасте от 0 до 5 лет.
- Министерство здравоохранения Республики Казахстан. UNICEF. С. 43.
- Г. Абуова. Рецептурная книга. Практическое пособие для родителей по питанию детей 6 месяцев - 2 года. UNICEF. С. 12.
- Г. Абуова. Рецептурная книга. Практическое пособие для родителей по питанию детей 6 месяцев - 2 года. UNICEF. С. 29.
- Т. В. Турти, И. А. Беляева, Е. П. Бомбардирова, П. Е. Садчиков, А. Ю. Нагонов. Роль факторов питания в организации сна детей раннего возраста. С. 317.
- Ж. В. Цареградская. Ребенок от зачатия до года. С. 176.
- Индивидуальная карточка роста и развития ребёнка. Для детей в возрасте от 0 до 5 лет. Министерство здравоохранения Республики Казахстан. ЮНИСЕФ. С. 36.
